Những bài học kinh doanh không ai nói với bạn

Nhất là khi bạn làm solopreneur và muốn kiếm được nhiều tiền hơn

Cách đây vài năm, khi quyết định từ bỏ công việc ổn định để trở thành một solopreneur, mình đã gặp một người bạn cũ. Cô ấy hỏi: "Sao cậu lại mạo hiểm như vậy? Chẳng phải đang có một công việc tốt sao?" Mình đã trả lời bằng một câu ngắn gọn nhưng rất thật lòng: "Mình cần thử xem mình có thể làm được gì khi không làm theo cách làm truyền thống."

Câu trả lời đó không phải chỉ dành cho cô ấy, mà còn là lời nhắc nhở cho chính bản thân mình.

Không ai bắt đầu với một kế hoạch hoàn hảo, và điều đó là bình thường. Khi quyết định rời bỏ con đường an toàn để điều hành doanh nghiệp độc lập, bạn sẽ đối mặt với những đêm trắng đầy lo lắng. Những lúc ngồi một mình, không ít lần bạn sẽ tự hỏi: "Liệu mình có đang đi đúng hướng không?"

Tuy nhiên, trong chuyến hành trình đó, bạn sẽ tìm thấy nhiều ý nghĩa từ những điều nhỏ nhặt nhất. Một email phản hồi tích cực từ khách hàng, một bài viết được nhiều người đón nhận hay thậm chí chỉ là cảm giác hài lòng khi hoàn thành một dự án nhỏ. Những khoảnh khắc này chính là động lực, là ngọn hải đăng soi sáng con đường phía trước.

Hành trình solopreneur không phải về việc biết tất cả ngay từ đầu, mà là đủ can đảm để bước những bước đầu tiên.

Mình đã từng nghĩ mình phải có mọi câu trả lời, nhưng thực tế, việc học hỏi và thích nghi từng ngày mới là điều giúp mình tiến xa hơn. Đó là lý do mình tin rằng: "Bạn không cần phải biết mọi thứ từ đầu. Chỉ cần đủ can đảm để bắt đầu."

Bài học 1: Trở nên tin cậy quan trọng hơn xuất chúng

Một trong những bài học đầu tiên mình nhận ra khi làm việc độc lập là sự tin cậy quan trọng hơn nhiều so với việc xuất chúng. Trong bối cảnh kinh doanh, khách hàng không tìm kiếm một người xuất sắc mọi lúc mọi nơi. Điều họ cần là một người có thể mang đến sự ổn định và giải quyết vấn đề một cách đáng tin cậy.

Hãy tưởng tượng bạn là một người chèo thuyền trên dòng sông. Bạn không cần có bản đồ hoàn hảo để biết mọi ngã rẽ. Điều duy nhất người thuê thuyền mong muốn là bạn có thể đưa họ đến bờ bên kia an toàn. Lần đầu mình làm việc với một khách hàng lớn, mình không có tất cả các kỹ năng họ mong đợi. Nhưng mình đã chứng minh được rằng mình có thể học nhanh, giao tiếp rõ ràng và luôn giữ đúng cam kết. Đó chính là lý do họ quay lại lần thứ hai, và lần thứ ba.

Solopreneur cũng như vậy. Bạn không cần phải là chuyên gia ngay từ đầu, nhưng nếu bạn được biết đến là người biết cách xử lý vấn đề, bạn sẽ luôn có khách hàng tìm đến. Một cách để xây dựng sự tin cậy là luôn minh bạch. Nếu bạn không chắc chắn về một điều gì đó, hãy thẳng thắn thừa nhận và đưa ra giải pháp tìm hiểu hoặc hợp tác. Chính sự chân thành và kiên định sẽ là nền tảng cho mọi mối quan hệ bền vững.

Chiêm nghiệm: "Sự tin cậy được xây dựng từ những hành động nhất quán, không phải từ những khoảnh khắc xuất chúng."

Hành động: Hãy chọn một lĩnh vực mà bạn có thể cải thiện độ tin cậy với khách hàng ngay trong tuần này và thực hiện.

Bài học 2: Gánh nặng tài chính lớn nhất là kỳ vọng

Gánh nặng tài chính lớn nhất trong cuộc đời này không phải là tiền bạc, mà là kỳ vọng. Kỳ vọng giống như chiếc ba lô bạn mang theo khi leo núi. Nếu bạn chất đầy những mong muốn "phải có cái này," "phải đạt cái kia" trước khi đến được đỉnh, bạn sẽ kiệt sức ngay giữa đường.

Quãng năm đầu tiên khi làm solo, vì đặt mục tiêu phải đạt doanh thu gấp đôi trong 6 tháng, mình đã nhận thêm rất nhiều dự án nhỏ lẻ. Kết quả là mình kiệt sức, không còn thời gian để nghỉ ngơi hay sáng tạo. Nhưng khi mình dừng lại, loại bỏ những dự án không thực sự mang lại giá trị và tập trung vào một vài khách hàng chất lượng cao, mọi thứ trở nên dễ dàng hơn. Doanh thu không chỉ ổn định mà còn tăng trưởng bền vững.

Năm 2021, mình quyết định dừng ngách parenting để tập trung toàn lực vào ngách business & marketing - một quyết định tốn mất 1 năm trời của mình. Mình đã lo lắng, hoang mang rằng không làm cả 2 thì sẽ không đa dạng được nguồn thu. Mình không dùng mạng xã hội trong 7 tháng và gần như đóng băng để cân nhắc. Cuối cùng, khi chọn tập trung vào 1 thứ, kết quả khiến mình không khỏi bất ngờ: mình x2 thu nhập ngay trong năm 2022 và tiếp tục x2 trong năm 2023. Chỉ từ 2022 - 2024, doanh thu của mình đi từ 3,5B tới 8B và 10B, hoàn toàn từ chuyên môn liên quan tới tiếp thị và kinh doanh của mình.

Mình mới nhận ra là “À, hóa ra là do kỳ vọng sai mà thôi”.

Nếu bạn cảm thấy chiếc ba lô kỳ vọng của mình đang trở nên quá nặng, hãy dừng lại và đặt câu hỏi: Điều gì thực sự quan trọng? Một cách hiệu quả để giảm áp lực là xác định các ưu tiên ngắn hạn và dài hạn. HĐôi khi, việc buông bỏ những mong muốn không cần thiết là cách giúp bạn đi xa hơn. Hãy nhớ rằng, mục tiêu của bạn không phải là leo lên nhanh nhất mà là tận hưởng hành trình. Và đôi khi, chính sự đơn giản sẽ mang lại sự nhẹ nhõm để bạn bước tiếp.

Chiêm nghiệm: "Kỳ vọng quá lớn chính là kẻ đánh cắp niềm vui của bạn."

Hành động: Hãy ngồi xuống và viết ra ba kỳ vọng mà bạn cảm thấy không cần thiết, sau đó chọn một điều để loại bỏ ngay hôm nay.

Bài học 3: Đừng chơi những trò chơi ngớ ngẩn

Đã bao giờ bạn thấy ai đó dùng kim chỉ để múc nước chưa? Nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng đó chính là cách nhiều người tiêu tốn thời gian và năng lượng vào những điều nhỏ nhặt, không thực sự mang lại giá trị lớn. Trong công việc, bạn có thể dành hàng giờ tính toán từng khoản đầu tư nhỏ, nhưng lại bỏ qua việc tập trung vào những cơ hội có khả năng thay đổi toàn bộ cục diện.

Mình từng có một giai đoạn bị cuốn vào việc tiết kiệm từng đồng nhỏ mà quên mất việc đầu tư thời gian vào những chiến lược lớn hơn. 2022-2023 cũng là 2 năm mình liên tục ra mắt và thử nghiệm hàng loạt những sản phẩm dịch vụ mới, với suy nghĩ vừa để validate, vừa để đa dạng hóa nguồn thu.

Tới 2024 thì mình nhận ra mình hơi kiệt sức khi vận hành quá nhiều sản phẩm. Và điều kỳ diệu là, trong năm 2024, khi dành 80% năng lượng vào những việc có tiềm năng sinh lời cao nhất và chỉ dành 20% vào những chi tiết nhỏ, với tổng thời gian làm việc chỉ còn khoảng 6 tháng (thay vì 8 tháng như năm 2023), doanh thu của mình vẫn tăng trưởng tốt.

Chiêm nghiệm: "Đừng dùng kim chỉ để múc nước khi bạn có thể tìm một chiếc xô."

Hành động: Lập danh sách những việc bạn đang dành quá nhiều thời gian nhưng không mang lại giá trị lớn, sau đó tìm cách giảm bớt hoặc loại bỏ chúng.

Bài học 4: Side hustle – lợi hay hại?

Side hustle nghe có vẻ hấp dẫn: thêm nguồn thu nhập, thêm cơ hội mới. Nhưng hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng tưới nước cho vườn cây bằng nhiều chiếc bình nhỏ. Mỗi chiếc bình là một nguồn thu nhập phụ. Bạn phải đi đi lại lại nhiều lần để tưới hết cả khu vườn, và trong khi làm điều đó, nguồn nước chính của bạn đang cạn dần. Kết quả là không chiếc cây nào được chăm sóc đầy đủ, và vườn của bạn dần héo úa.

Thực tế, những công việc phụ chỉ thực sự hiệu quả nếu chúng không ngốn quá nhiều năng lượng và không làm giảm đi sự tập trung của bạn vào "nguồn nước chính" – công việc quan trọng nhất mà bạn đang theo đuổi.

Mình từng thử sức với nhiều side hustle cùng lúc, nhưng rồi nhận ra chúng chỉ khiến mình phân tán sự tập trung và mệt mỏi hơn. Sau đó, mình quyết định tập trung nuôi dưỡng "nguồn nước chính" – công việc mà mình thực sự đam mê và mang lại giá trị cao nhất. Nhờ vậy, mình không chỉ thành công hơn mà còn cảm thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều.

Chiêm nghiệm: "Khu vườn của bạn sẽ phát triển mạnh mẽ khi bạn tập trung tưới nước cho những gốc cây quan trọng nhất."

Hành động: Đánh giá tất cả các side hustle hiện tại của bạn và loại bỏ những thứ không thực sự mang lại giá trị lớn.

Bài học 5: Con người muốn làm việc với người mà họ thích

Bạn có để ý không, khi chọn mua một món hàng ở chợ, người ta hay quay lại chỗ cô bán hàng dễ cười, dễ chịu? Làm solo cũng giống như vậy. Khách hàng không chỉ quan tâm đến sản phẩm hay dịch vụ của bạn, mà còn đến cách họ cảm thấy khi làm việc với bạn.